تعیین عوامل مؤثر بر رشد طولی فرسایش خندقی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز دره کره)

فرسایش خندقی یکی از مخرب ترین اشکال فرسایش آبی است که با رشد و گسترش آن حجم درخور توجهی از خاک از دسترس خارج می شود. این فرسایش یک جریان پیچیدة ژئومورفولوژی و نشانة فرسایش پیشرفته و تخریب سرزمین است. در این تحقیق با استفاده از عکس های هوایی سال های ۱۳۴۶ و ۱۳۷۲ و با عملیات میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) گسترش طولی 25 خندق در منطقة دره کره طی دو دورة زمانی ۱۳۷۲ ـ ۱۳۸۷ و ۱۳۴۶ ـ ۱۳۷۲ اندازه گیری شد. همچنین، برای تعیین عوامل مؤثر بر گسترش طولی خندق ها از آنالیزهای رگرسیونی بین گسترش طولی خندق و فاکتورهای توپوگرافی، فیزیکی- شیمیایی خاک، و مورفولوژی خندق استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط گسترش طولی خندق ها در دوره های ۱۳۴۶ ـ ۱۳۷۲، ۱۳۷۲ ـ ۱۳۸۷، و میانگین دو دوره به ترتیب 36/1، 23/1، و 3/1 متر در سال اندازه گیری شده است. همچنین، بر اساس تجزیة رگرسیونی، پارامترهایی از قبیل مساحت حوزة آبخیز بالادست خندق، فاصلة بالاکند تا مرز حوزة آبخیز، ارتفاع بالاکند، و sar مهم ترین شاخص های مؤثر بر رشد طولی خندق اند. بر پایة یافته ها، فاصلة رأس خندق تا مرز حوضة آن به همراه ارتفاع بالاکند به همراه مشاهدة حوضچة مستغرق در پای آن می تواند معیارهای مناسب و میدانی برای ارزیابی سریع مقدار فعالیت یک خندق جهت اولویت بندی کنترل آن در نظر گرفته شود.